چند غزل تازه از ساکت نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
نیریز در روزگار قاجاری، شاعران چندی را در دامان خود پرورانده است؛ سید نعیم با نام شعری «سحاب»، سید اشرف با نام شعری «شهاب»، محمد جعفر فرزند محمدباقربا تخلّص «شعله»، و میرزا ابراهیم متخلص به ساکت در شمار ستارگان ادب نی‌ریزِ عهدِ قاجارند. بیشترینهٔ شاعران نی‌ریزِ عهدِ قاجار، به گواهی گفتارهای تذکره نویسان، دارای دیوان بوده‌اند؛ اما دریغا که امروزین روز، آن دیوان‌ها یا از بین رفته‌اند و یا به‌احتمال اندک، در موزه‌ها و کتابخانه‌های کشور، غبار فراموشی بر...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
نیریز در روزگار قاجاری، شاعران چندی را در دامان خود پرورانده است؛ سید نعیم با نام شعری «سحاب»، سید اشرف با نام شعری «شهاب»، محمد جعفر فرزند محمدباقربا تخلّص «شعله»، و میرزا ابراهیم متخلص به ساکت در شمار ستارگان ادب نی‌ریزِ عهدِ قاجارند. بیشترینهٔ شاعران نی‌ریزِ عهدِ قاجار، به گواهی گفتارهای تذکره نویسان، دارای دیوان بوده‌اند؛ اما دریغا که امروزین روز، آن دیوان‌ها یا از بین رفته‌اند و یا به‌احتمال اندک، در موزه‌ها و کتابخانه‌های کشور، غبار فراموشی بر...
شرح حال و زندگانی ابوعبیداللّه علاءالدین محمد بن عفیف الدین محمد حسینى
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » ابو عبیدالله علاالدین محمد بن عفیف الدین محمد حسینی »
عالم و عارف سده نهم هجرى قمرى، که به ابن عفیف الدین نیز شهرت دارد . سخاوى که از شاگردان او بوده، وى را بسیار ستوده و درباره او گفته است: «هو امامٌ، علاّمه، اوقاته مستغرقه فى العباده، مدیم الصیام و القیام و الحرص على الاوراد و اتباع السنه و عدم التبسط فى المأکل و نحوها على طریق السلف، راغب فى الامر بالمعروف و النهى عن المنکر ... غیر منفک عن قیام اللیل حتى فى السفر، شدید...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » ابو عبیدالله علاالدین محمد بن عفیف الدین محمد حسینی »
عالم و عارف سده نهم هجرى قمرى، که به ابن عفیف الدین نیز شهرت دارد . سخاوى که از شاگردان او بوده، وى را بسیار ستوده و درباره او گفته است: «هو امامٌ، علاّمه، اوقاته مستغرقه فى العباده، مدیم الصیام و القیام و الحرص على الاوراد و اتباع السنه و عدم التبسط فى المأکل و نحوها على طریق السلف، راغب فى الامر بالمعروف و النهى عن المنکر ... غیر منفک عن قیام اللیل حتى فى السفر، شدید...
مریم سلطان؛ نزهت الملوک
دانشنامه مشاهیر » دیگر نامداران نی ریز »
یکی از زنان عفیف و نیکوکار در تاریخ نیریز، نزهت‌الملوک، دختِ طهارت سیرت مرحوم فتحعلی‌خان نیریزی است. نام وی مریم‌سلطان و پس‌نام (لقب) او نزهت‌الملوک، هر دو بس زیبنده و برازنده اویند. در مبایعه‌نامه‌ی مکتوب به سال ۱۳۲۶ مهشیدی (قمری) (برابر با ۱۲۸۶ خورشیدی) نام و لقبِ دخت پاکیزه‌دامن فتحعلی‌خان آمده است. سطرهای نخست این مبایعه‌نامه‌ی نسبتاً طولانی- که در پایان و هامش آن نقش مُهر نزهت‌الملوک و در هامش آن عبارات کوتاه و نقش مهر محمدحسن (شیخ‌الاسلام نیریز)...
دانشنامه مشاهیر » دیگر نامداران نی ریز »
یکی از زنان عفیف و نیکوکار در تاریخ نیریز، نزهت‌الملوک، دختِ طهارت سیرت مرحوم فتحعلی‌خان نیریزی است. نام وی مریم‌سلطان و پس‌نام (لقب) او نزهت‌الملوک، هر دو بس زیبنده و برازنده اویند. در مبایعه‌نامه‌ی مکتوب به سال ۱۳۲۶ مهشیدی (قمری) (برابر با ۱۲۸۶ خورشیدی) نام و لقبِ دخت پاکیزه‌دامن فتحعلی‌خان آمده است. سطرهای نخست این مبایعه‌نامه‌ی نسبتاً طولانی- که در پایان و هامش آن نقش مُهر نزهت‌الملوک و در هامش آن عبارات کوتاه و نقش مهر محمدحسن (شیخ‌الاسلام نیریز)...
مسمط در غدیریه
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی » آثار عمان نیریزی »
خیمه فرا زد زگل، گل ز فر فرودین ساق مخلخل نمود، ز سبزه زمردین تاج تبارک نهاد، به تارک یاسمین خاصیت روح داد، به طلعت ماء و طین سبحان رب العلى، یا احسن الخالقین ز عشق گل عندلیب، نغمه طاووس زد کبک به لفظ درى، نوبت کاووس زد هدهد شیدا دم از، نغمه قاموس زد تذرو بر شاخ سرو، سبّوح قدّوس زد هاتف غیب اندر آى، اقرأ کتاب مبین بلبل بى دل چه بود، به وصل گل مستحق حرز تن و جان نمود، اعوذ...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی » آثار عمان نیریزی »
خیمه فرا زد زگل، گل ز فر فرودین ساق مخلخل نمود، ز سبزه زمردین تاج تبارک نهاد، به تارک یاسمین خاصیت روح داد، به طلعت ماء و طین سبحان رب العلى، یا احسن الخالقین ز عشق گل عندلیب، نغمه طاووس زد کبک به لفظ درى، نوبت کاووس زد هدهد شیدا دم از، نغمه قاموس زد تذرو بر شاخ سرو، سبّوح قدّوس زد هاتف غیب اندر آى، اقرأ کتاب مبین بلبل بى دل چه بود، به وصل گل مستحق حرز تن و جان نمود، اعوذ...
شرح احوال شمس الدین بن حافظ نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » شمس الدین بن حافظ نیریزی »
شمس الدین بن حافظ نیریزی، کاتب و خوشنویس قلم نسخ در سده یازده هجری قمری است. نسخه ای از کتاب قواعد الاحکام تألیف علاّمه حلی، به قلم او در دست است. این نسخه به قطع رحلی، عنوان شنگرف، جلد تیماج حنایی مقوایی به قلم نسخ در تاریخ ماه صفر سال ۱۰۵۸ هجری قمری کتابت شده و به شماره ۴۰۲ در کتابخانه آستانه امامزاده عبدالعظیم حسنی در شهر ری موجود است....
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » شمس الدین بن حافظ نیریزی »
شمس الدین بن حافظ نیریزی، کاتب و خوشنویس قلم نسخ در سده یازده هجری قمری است. نسخه ای از کتاب قواعد الاحکام تألیف علاّمه حلی، به قلم او در دست است. این نسخه به قطع رحلی، عنوان شنگرف، جلد تیماج حنایی مقوایی به قلم نسخ در تاریخ ماه صفر سال ۱۰۵۸ هجری قمری کتابت شده و به شماره ۴۰۲ در کتابخانه آستانه امامزاده عبدالعظیم حسنی در شهر ری موجود است....
عمّان شاعر اهل بیت - بخش نخست: زندگینامه
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
یکی از گویندگان نی ریز در دهههای پایانی روزگار قاجاری و پهلوی نخست، محمدرضا عمان نیریزی است که دربارهی زندگی و شعر او پژوهشهای چندانی صورت نگرفته و متأسفانه دیوان وی تا امروز به زیور چاپ آراسته نشده است. نخستین پژوهندهای که پیرامون زندگی عمان گفتاری دارد و نمونههایی از شعر او را چاپ کرده، زندهیاد خلیل سازگار، نویسندهی «تذکره‌ی سازگار» است. در جستار حاضر، زندگی و شعر این گویندهی نی ریزی با استناد به کتاب «تذکره سازگار»...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
یکی از گویندگان نی ریز در دهههای پایانی روزگار قاجاری و پهلوی نخست، محمدرضا عمان نیریزی است که دربارهی زندگی و شعر او پژوهشهای چندانی صورت نگرفته و متأسفانه دیوان وی تا امروز به زیور چاپ آراسته نشده است. نخستین پژوهندهای که پیرامون زندگی عمان گفتاری دارد و نمونههایی از شعر او را چاپ کرده، زندهیاد خلیل سازگار، نویسندهی «تذکره‌ی سازگار» است. در جستار حاضر، زندگی و شعر این گویندهی نی ریزی با استناد به کتاب «تذکره سازگار»...
عمّان شاعر اهل بیت - بخش دوم: آثار
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید 2. آثار عمان 2-1 جغرافیای نیریز ظاهراً عمان به جز دیوان، کتابی در جغرافیای نیریز داشته است. عمان چنانکه گفته شد، اهل سیر و گشت بوده و بخشی از عمر خود را در مسافرت گذرانده است؛ بنابراین طبیعی مینماید که وی آبادیهای پیرامون نیریز، چشمهساران و لایها و آبرودها و تنگهها و کاریزها و کوه ها و دشتهای نیریز را دیده و به تألیف کتابی در جغرافیای نیریز همّت کرده باشد. میگویند خانم مهرنوش معانی،...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید 2. آثار عمان 2-1 جغرافیای نیریز ظاهراً عمان به جز دیوان، کتابی در جغرافیای نیریز داشته است. عمان چنانکه گفته شد، اهل سیر و گشت بوده و بخشی از عمر خود را در مسافرت گذرانده است؛ بنابراین طبیعی مینماید که وی آبادیهای پیرامون نیریز، چشمهساران و لایها و آبرودها و تنگهها و کاریزها و کوه ها و دشتهای نیریز را دیده و به تألیف کتابی در جغرافیای نیریز همّت کرده باشد. میگویند خانم مهرنوش معانی،...
معرفی خاندان شیخ الاسلام
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان شیخ الاسلام »
خاندانى از دانشمندان، ادیبان و خوشنویسانِ صاحب نامى که در سده سیزده و چهارده هجرى قمرى در نیریز مى زیسته اند . اصل این خاندان، دارابى است. نیاى بزرگ آنان، میرمحمد صالح دارابى، احتمالاً در اوایل سده سیزده هجرى قمرى از داراب به نیریز هجرت کرد. همچنان که در فارس نامه ناصرى آمده: «میرمحمدصالح دارابى از قصبه داراب جلاى وطن نموده، وارد نیریز گردید و بساط فضل گسترى را گسترانیده، متوطن گردید و از نسل او سلسله اى...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان شیخ الاسلام »
خاندانى از دانشمندان، ادیبان و خوشنویسانِ صاحب نامى که در سده سیزده و چهارده هجرى قمرى در نیریز مى زیسته اند . اصل این خاندان، دارابى است. نیاى بزرگ آنان، میرمحمد صالح دارابى، احتمالاً در اوایل سده سیزده هجرى قمرى از داراب به نیریز هجرت کرد. همچنان که در فارس نامه ناصرى آمده: «میرمحمدصالح دارابى از قصبه داراب جلاى وطن نموده، وارد نیریز گردید و بساط فضل گسترى را گسترانیده، متوطن گردید و از نسل او سلسله اى...
دیوان شعر (اثر شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » آثار و تالیفات شمس المعالی نیریزی »
هر چند به گفته میرزا محمد على بهار، وى در علم اصول حدود دوازده هزار بیت سروده بوده و آقا بزرگ طهرانى نیز در الذریعه الى تصانیف الشیعه، دیوان شعرى به او نسبت داده ، امّا اکنون فقط اشعارى پراکنده از او در دست است که بیشتر در قالب قصیده و در مدح و ستایش مؤیّدالدوله طهماسب میرزا، حاکم فارس و منوچهرخان گرجى، حاکم اصفهان و ... است. در اینجا قصایدى را که در مدح طهماسب میرزا...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » آثار و تالیفات شمس المعالی نیریزی »
هر چند به گفته میرزا محمد على بهار، وى در علم اصول حدود دوازده هزار بیت سروده بوده و آقا بزرگ طهرانى نیز در الذریعه الى تصانیف الشیعه، دیوان شعرى به او نسبت داده ، امّا اکنون فقط اشعارى پراکنده از او در دست است که بیشتر در قالب قصیده و در مدح و ستایش مؤیّدالدوله طهماسب میرزا، حاکم فارس و منوچهرخان گرجى، حاکم اصفهان و ... است. در اینجا قصایدى را که در مدح طهماسب میرزا...
شرح احوال محمد هادی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز »
محمدهادی نیریزی، از خوشنویسانِ قلم نسخ که در سده یازده هجری قمری می‌زیسته است. نسخه‌ای از کتاب کنزالعرفان فی فقه القرآن تألیف مقداد بن عبدالله بن محمد بن حسین بن محمد سیوری، به دست او کتابت شده است. این نسخه به قلم نسخ و تاریخ کتابت آن ۱۰۶۶ ه. ق. است و به شماره ردیف ۱۳۱ و شماره ثبت ۸۴۱ در کتابخانه آستان حضرت احمد بن موسی (ع) شاه‌چراغ موجود است. پایان: «وقع الفراغ من تسوید [تسویده] بحمده و حسن توفیقه...
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز »
محمدهادی نیریزی، از خوشنویسانِ قلم نسخ که در سده یازده هجری قمری می‌زیسته است. نسخه‌ای از کتاب کنزالعرفان فی فقه القرآن تألیف مقداد بن عبدالله بن محمد بن حسین بن محمد سیوری، به دست او کتابت شده است. این نسخه به قلم نسخ و تاریخ کتابت آن ۱۰۶۶ ه. ق. است و به شماره ردیف ۱۳۱ و شماره ثبت ۸۴۱ در کتابخانه آستان حضرت احمد بن موسی (ع) شاه‌چراغ موجود است. پایان: «وقع الفراغ من تسوید [تسویده] بحمده و حسن توفیقه...